فیروزه چیست؟
فیروزه یک ماده معدنی است که از فسفات آبدار طبیعی آلومینیوم و مس تشکیل شده است. این کانی ارزشمند شفاف نیست و در رنگ های متنوعی، از طیف رنگی آبی روشن تا سبز، در طبیعت یافت می شود. بهترین منطقه ی آب و هوایی برای تشکیل فیروزه، آب و هوای خشک است و معمولا در مناطقی یافت می شود که در اثر فعالیت های آتشفشانی و یا حرارت زمین صخره هایی تشکیل شده است. فیروزه سنگ آذرین محسوب میشود و به صورت طبیعی بافتی متخلخل دارد و هر چقدر این تخلخل کمتر باشد، سختی و استحکام آن در استخراج و یا تراش اولیه بیشتر می شود و احتمال ترک خوردگی و شکستن آن کم می شود.رنگ این سنگ به دلیل حضور عنصر مس، آبی است. به این صورت که اگر این سنگ در منطقه ای استخراج شود که میزان مس در خاک بیشتر باشد، رنگ این سنگ به آبی آسمانی میل می کند ولی اگر در سنگ فیروزه آهن جایگزین قسمتی از آلومینیوم شود، رنگ سنگ به سبز تغییر میکند و تغییر میزان عنصر روی موجود در آن باعث ایجاد ترکیب سبز و زردی می شود که پدیده ای نادر است.
نام گذاری اسم فیروزه
در گذشته ایرانیان این سنگ تاریخی را پیروزه به معنای پیروزی نامیدند ولی در گذشت زمان و به دلیل ورود زبان عربی به زبان فارسی تغییر شکل داد و فیروزه نامیده شد.این سنگ گرانبها در اروپا و زبان انگلیسی به سنگ ترکی معروف است و شاید برای شما سوال باشد که چرا با توجه به شهرت فیروزه های ایرانی این سنگ با نام سنگ ترکی معروف شده است؟ در حقیقت علت آن این است که در گذشته ترکیه راه ارتباطی بین کشور های شرق خاورمیانه و اروپا بوده است و بعد از صادر شدن به اروپا و حتی با این که در ترکیه این سنگ با نام فیروز شناخته می شد، به نام سنگ ترکی معروف شد.
فیروزه در کدام کشور ها وجود دارد ؟
بهترین نوع فیروزه، فیروزه ی نیشابوری و هندی می باشد ولی در مناطق زیادی مانند آمریکا، مصر و … نیز یافت می شوند.در کل در ایران سه معدن بزرگ فیروزه در نیشابور، شهر بابک استان کرمان و دامغان وجود دارد و در کل به هر نوع فیروزه ی مرغوب فیروزه ایرانی (persian turquoise) می گویند.
انواع فیروزه
به طور کلی شاخصه های زیادی مانند رنگ، شکل ظاهری، محل استخراج و… برای دسته بندی فیروزه وجود دارد که ما در ادامه به بررسی انواع فیروزه از لحاظ ظاهری می پردازیم.
در سنگ فیروزه وجود و یا عدم وجود ناخالصی باعث تغییراتی در ظاهر سنگ می شود که با توجه به آن فیروزه را به دو دسته فیروزه عجمی و فیروزه شجر دسته بندی می کنند.
فیروزه عجمی:
فیروزه ی عجمی فیروزه ای بدون رگه ای است که سطح آن کاملا صاف و به رنگ آبی آسمانی است. این نوع فیروزه محبوب ترین فیروزه ی جهان محسوب می شود و در بین اعراب نیز از ارزش بالایی برخوردار است و به این دلیل که منشأ آن ایران است به آن فیروزه عجمی (عجم در عربی به معنای ایرانی است) می گویند. به طور کلی فیروزه عجمی گران تر از فیروزه ی شجر است و فیروزه ی عجم نیشابور هم از نادر ترین فیروزه های جهان است.
فیروزه شجر:
فیروزه شجر فیروزه ای است که بر روی سطح آن رگه های تیره یا طلایی وجود دارد که به دلیل ناخالصی های موجود در خاک فیروزه ای است که در بافت سنگ وجود دارد. این رگه ها در این فیروزه مانند شاخ و برگ یک درخت است و به همین دلیل هم با نام شجر که کلمه ای عربی با معنی درخت است، مشهور شده است. جالب است بدانید که هر چقدر رگه های این نوع فیروزه بیشتر باشد، ارزش آن بالاتر می رود همچنین فیروزه هایی با رگه های طلایی از ارزش مادی بیشتری در بین فیروزه های شجر برخوردار هستند.
رگه های این نوع فیروزه در فیروزه ی نیشابور غالبا به رنگ سیاه، قهوه ای و طلایی است. این نوع فیروزه در بین اعراب از محبوبیت کمتری برخوردار است ولی در بین ایرانی ها و سایر ملت ها محبوبیت قابل توجهی را داراست. برای مثال فیروزه عنکبوتی یا آفریقایی که نوعی از فیروزه ی شجر است با رگه های سیاه است در بین مردم آمریکا بسیار محبوب تر از فیروزه بدون رگه یا همان عجمی است.
ترکیب فیروزه و طلا
سنگ فیروزه به عنوان یک سنگ قیمتی سال هاست که به دلیل زیبایی و کنتراست آن با طلا در طلا سازی استفاده می شود و طرفداران زیادی هم در بین مردم دارد.
طلای زرین این افتخار را دارد که پلاک طلا یا دستبند طلا شما را به سنگ فیروزه اصل گردنبندی و دستبندی مزین کند و استایل شما را با استفاده ی پلاک طلا با سنگ فیروزه و یا دستبند طلا با سنگ فیروزه درخشان تر کند.
